Vereisten eigen zaak
Goed nieuws: in principe mag iedereen in België starten met een eigen zaak. Alleen zijn er in de verschillende regio’s een aantal wettelijke voorwaarden of beperkingen om aan te voldoen voor je mag starten als zelfstandige. Meestal is dat om het succes van je zaak zoveel mogelijk te garanderen, alsook om toekomstige klanten te beschermen.
Wettelijke voorwaarden voor starters
Je wil starten als zelfstandig ondernemer? Dat kan indien je aan de volgende juridische startvoorwaarden voldoet.
Volgens de startvoorwaarden moet je:
- Meerderjarig zijn (minimum achttien jaar), en wettelijk bekwaam.
- De Belgische nationaliteit bezitten of die van een lidstaat van de Europese Economische Ruimte (EER).
Als je opstart in Wallonië moet jij je ondernemerscapaciteiten kunnen bewijzen met een diploma bedrijfsbeheer of voldoende praktijkervaring (dat geldt niet voor de helper of meewerkende echtgenoot). In Vlaanderen en Brussel is deze verplichting om een diploma bedrijfsbeheer voor te leggen niet meer van toepassing.
Ook moet je over je burgerrechten beschikken. Dat betekent dat je nooit veroordeeld bent voor fraude of voor een faillissement door ernstige fout.
En voor een aantal beroepen, moet je ook beschikken over de nodige verplichte vergunningen of bewijs van beroepskennis.
Vakkennis bij zelfstandig worden
Iedere ondernemer die een commerciële activiteit uitoefent, moet vakbekwaam zijn. De reden is simpel: dat vergroot de kans op succes en voorkomt problemen achteraf.
Sommige beroepen en branches vereisen echter specifieke beroepscompetenties. In Vlaanderen is het bewijzen van deze specifieke beroepscompetenties al een tijdje afgeschaft. De belangrijkste sectoren waarvoor dit in Brussel en Wallonië nog steeds geldt, zijn:
- Bouwsector
- Persoonlijke verzorging
- Bakker/banketbakker
- Restauranthouders, horeca en traiteur
- Fietsen en motorvoertuigen
Je vakkennis bewijs je met:
- Een diploma
- Praktijkervaring
Wil je nagaan of je voldoet aan de nodige vakkennis?
Ondernemerscapaciteiten bewijzen
Start je een zaak in Wallonië? Dan moet je eerst je ondernemersbekwaamheid bewijzen. Je moet kunnen aantonen dat je over een basiskennis bedrijfsbeheer beschikt. Dat je geknipt bent voor het ondernemerschap. Hoe doe je dat? Met de volgende zaken:
Diploma of akte
Een diploma uitgereikt door een erkende onderwijsinrichting. Of een gelijkwaardig getuigschrift uitgereikt door de centrale examencommissie van een van de gewesten.
Praktijkervaring
Je ondernemingsvaardigheden kan je ook aantonen met praktijkervaring. Bijvoorbeeld als:
- Zelfstandig ondernemer met een eigen handelsregisternummer/ondernemingsnummer
- Mandataris of werkend vennoot in een vennootschap
- Zelfstandig helper
- Meewerkende echtgenoot Loontrekkende in een onderneming met het gereglementeerd beroep als activiteit
Hoeveel ervaring je moet kunnen aantonen, hangt af van beroep tot beroep. Je praktijkervaring moet dateren van maximum 15 jaar voor je inschrijving. Voor sommige beroepen is dat maximum 10 jaar. Informeer je bij het dichtstbijzijnde ondernemingsloket van Securex voor meer informatie.
Wie kan de basiskennis bedrijfsbeheer bewijzen?
De manier waarop je jouw ondernemersvaardigheden bewijst, hangt af van je ondernemingsvorm.
Ik start een eenmanszaak
Volgende personen komen in aanmerking:
- Jezelf als hoofd van de onderneming
- Je wettelijk samenwonende partner of echtgenoot
- Een zelfstandig helper die tot in de derde graad je bloed- of aanverwant is
Ik start een vennootschap
- Bij personenvennootschappen (bv, vof, …) moet enkel de zaakvoerder zijn ondernemerscapaciteiten aantonen
- Richt je een kapitaalvennootschap (nv, cv, …) op? Dan is er bewijs nodig van de afgevaardigde bestuurder of de leidinggevende die instaat voor het dagelijks bestuur
Vrijstellingen
In sommige situaties ben je vrijgesteld van de verplichting om je ondernemerscapaciteiten te bewijzen. Zo geniet je van een (tijdelijke) vrijstelling als je:
- Een bestaande zaak overneemt. Je hebt dan recht op een vrijstelling van 1 jaar.
- De onderneming verder zet van je echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner.
- De onderneming verder zet van je overleden ouders. Je hebt dan recht op een vrijstelling van 3 jaar.
- Start met een intellectueel beroep of een zelfstandig beroep dat al door een andere wet gereglementeerd is (bijvoorbeeld vastgoedmakelaar, verzekeringsmakelaar, landmeter …).
- Een activiteit uitoefent als thuisverkoper. Onder bepaalde voorwaarden geniet je ook van een vrijstelling.
Heb je nog vragen?
Start als zelfstandige en realiseer je droom
Afhankelijk van welke zelfstandige activiteit je wil beoefenen, kan je iets vlotter of minder vlot starten, maar in principe mag iedereen in België starten met een eigen zaak.
Indien er vakkennis of ondernemersbekwaamheid is gevraagd, is dat vooral om het succes van je zaak zoveel mogelijk te garanderen, alsook om toekomstige klanten te beschermen. Een boekhouder in de arm nemen is bijvoorbeeld ook een actie die de kans op een succesvolle zaak verhoogt.
